dr Monika Szymańska

Wykształcenie

2007−2011 Uniwersytet Śląski, Wydział Filologiczny, studia doktoranckie; specjalność: językoznawstwo; temat rozprawy doktorskiej: Regionalizmy językowe w świadomości użytkowników języka polskiego
1995−2000 Uniwersytet Śląski, Wydział Filologiczny, studia magisterskie; kierunek: filologia polska

Publikacje

Artykuły naukowe i rozdziały w monografiach

Przymiotnik relacyjny w świetle wyników analiz korpusowych – ujęcie z punktu widzenia gramatyki konstrukcji, „Biuletyn PTJ” LXXIX, 79 (2023): 259-275, https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.2630.
Semantyka przymiotnika piękny a znaczenie innych leksemów wyrażających ocenę estetyczną, prace aksjologiczne, [w:] Dobro – prawda – piękno, red. Monika Kaczor, Piotr Kładoczny, Prace Aksjologiczne. Język – Literatura – Kultura – Media, tom 3, Zielona Góra 2022, s. 193-208, https://doi.org/10.34768/pa2022r11.
Kontekstowe uwarunkowania wystąpień przysłówków stopnia w połączeniach z przymiotnikiem piękny, „Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego” (7), 2021, s. 171-87, doi:10.34768/fp2021a9.
Grammatical metonymy and construal operations. On certain metonymic constructions with singular and plural uses of nouns (on the basis of Polish language material), „Review of Cognitive Linguistics” 19:2 (2021), pp. 466–483, https://doi.org/10.1075/rcl.00091.szy.
Wybrane wykładniki intensywności cechy określanej przymiotnikiem piękny w prasie codziennej po 1989 r. Analiza korpusowa, [w:] Wartości językowe i kulturowe obecne w czasopiśmiennictwie polskim po roku 1989, red. Monika Kaczor i Anastazja Seul, Prace Aksjologiczne. Język – Literatura – Kultura, t. 2, Zielona Góra 2021, s. 129– 143, https://doi.org/10.34768/pa2021r8.
Między znaczeniem relacyjnym a jakościowym. Semantyczne właściwości przymiotników mityczny i biblijny w świetle wyników analizy korpusowej, [w:] Dialog z Tradycją. Tom VIII: Dziedzictwo antyczne i biblijne dziś, pod redakcją naukową Magdaleny Pudy-Blokesz i Magdaleny Ryszki-Kurczab, Collegium Columbinum, Kraków 2020.
Dziedzictwo czy balast? Wybrane aspekty konceptualizacji przeszłości w świetle analizy kolokacji leksemu przeszłość w języku polskim, Prace Językoznawcze XXII, 2020, z. 1, s. 271-282, https://doi.org/10.31648/pj.4985.
O bierniku liczby pojedynczej rzeczowników męskich. Ujęcie kognitywne, „Poradnik Językowy”, 2019, nr 5, s. 67-78, https://doi.org/10.33896/PorJ.2019.5.6.
Piękny – pięknie – piękno. Eksplikacja znaczeń i profile pojęcia piękna (na podstawie wyników analizy korpusowej), [w:] Kaczor M., Steciąg M. (red.): Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2018. Estetyka językowa w komunikowaniu, Zielona Góra 2019, s. 41-54.
Wyrażenia językowe związane z pojęciem zagrożenia wśród słów dnia z roku 2017 – analiza semantyczna, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs” 11, 2018 (s. 477-485), https://doi.org/10.7311/tid.11.2018.22.
„The coral of your lips, the stars of your eyes” – the function of the genitive case in a particular kind of genitive metaphor compared to other semantic functions of this case (based on examples in the Polish language). „Cognitive Studies | Études cognitives”, 2018 (18), https://doi.org/10.11649/cs.1617.
Regionalizmy a dialektyzmy − rozróżnienie w literaturze przedmiotu i w świadomości użytkowników języka, „Język Polski” XCV, 2015, z 4, s. 366−377.
Regionalizmy językowe a zasady oceniania poprawności językowej prac uczniów, „Język Polski w Szkole IV−VI” XVI, 2014/2015, nr 1, s. 27−36.
Dostosowanie formy i warunków przeprowadzania egzaminów zewnętrznych do specjalnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów, [w:] Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, t. 2, red. A. Guzy, B. Niesporek-Szamburska, Kielce 2013, s. 52−60.

Recenzje

Marek Łaziński, Wykłady o aspekcie polskiego czasownika. „Język Polski,” CI, z. 4, 2021, s. 122–126, https://doi.org/10.31286/JP.101.4.10
Aleksander Kiklewicz, Małgorzata Korytkowska, Julia Mazurkiewicz-Sułkowska, Agnieszka Zatorska, Zintegrowany opis semantyczno-syntaktyczny czasowników bułgarskich, polskich i rosyjskich (verba cogitandi i verba sentiendi), „Język Polski” C, z. 4, 2020, s. 130-134, https://doi.org/10.31286/JP.100.4.10.
Anna Seretny, Słownictwo w dydaktyce języka. Świat słów na przykładzie języka polskiego jako obcego, „Język Polski” XCVII, z. 2, 2017, s. 130-133.

Udział w projektach badawczych

Wielki słownik języka polskiego – etap trzeci, praca naukowa finansowana w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki 11 H 18 0280 86, kierownik: prof. dr hab. Piotr Żmigrodzki, 2018-2021.
Wielki słownik języka polskiego – kontynuacja – praca naukowa finansowana w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki 0016/NPRH2/H11/81/2013, kierownik: prof. dr hab. Piotr Żmigrodzki, 2013-2018.

Członkostwo w gremiach naukowych

Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego
Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego; Oddział w Krakowie

Inne funkcje

Zastępca sekretarza naukowego „Języka Polskiego”
Rzeczoznawca do spraw podręczników szkolnych (na podstawie decyzji Ministra Edukacji Narodowej, z rekomendacji Uniwersytetu Śląskiego)

Udział w konferencjach

Cognitive Linguistics in the Year 2022, Szczecin, 22–24 września 2022, Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego, referat: Relacje między podobnymi rolami semantycznymi różnych przypadków gramatycznych. Analogia, ale nie synonimia
Cognitive Linguistics in the Year 20201, Łódź, 23–25 września 2021, Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego, referat: Metonimia w gramatyce a obrazowanie – na przykładzie dwóch metonimicznych konstrukcji z użyciem form liczby pojedynczej i mnogiej rzeczowników w języku polskim
Cognitive Linguistics in the Year 2019, Białystok, 26–28 września 2019, Polskie Towarzystwo Językoznawstwa Kognitywnego, referat: Przysłówkowe kolokacje polskiego przymiotnika piękny w ujęciu kognitywnym
Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa „Dziedzictwo antyczne i biblijne dziś (język – kultura – media)”, 3-5 grudnia 2018, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, referat: Między znaczeniem relacyjnym a jakościowym. Semantyczne właściwości przymiotników „mityczny” i „biblijny” w świetle wyników analizy korpusowej
„Słowa klucze 2017”, Uniwersytet Warszawski, 6–7 listopada 2017 r., referat: Słowa dnia z pierwszej połowy 2017 roku w ujęciu kognitywnym
„Estetyka językowa w komunikowaniu”, Uniwersytet Zielonogórski, 8–9 czerwca 2017 r., referat: Piękny – pięknie – piękno. Eksplikacja znaczeń i profile pojęcia piękna (na podstawie wyników analizy korpusowej)
XVIII Krajowa Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej „Regionalne i lokalne diagnozy edukacyjne”, Polskie Towarzystwo Diagnostyki Edukacyjnej i Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław, 21−23 września 2012 r.,– referat: Regionalizmy językowe a kryteria oceny poprawności językowej prac uczniów
III Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych”, 29–30 marca 2012 r., Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego, Polonistyczne Koło Naukowe „Bakałarz”; referat: Dostosowanie wymagań edukacyjnych i formy egzaminów do szczególnych potrzeb edukacyjnych uczniów

Doświadczenie dydaktyczne

Zajęcia dydaktyczne z zakresu: języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, leksykologii i leksykografii, dialektologii, kultury języka polskiego (Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego)