WIELKI SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO – KONTYNUACJA

Kierownik: prof. dr hab. Piotr Żmigrodzki
Wykonawcy: prof. dr hab. Renata Przybylska, prof. dr hab. Maciej Grochowski, prof. dr hab. Mirosław Bańko, prof. dr hab. Jadwiga Waniakowa, dr hab. Krystyna Kowalik, prof. IJP PAN, dr hab. Bogumił Ostrowski, prof. IJP PAN, dr hab. Beata Raszewska-Żurek, dr Barbara Batko-Tokarz, dr Monika Biesaga, dr Jakub Bobrowski, dr Anna Czelakowska, dr Przemysław Dębowiak, dr Katarzyna Godek, dr Witold Kieraś, dr Anna Kisiel, dr Ewa Kozioł-Chrzanowska, dr Emilia Kubicka, dr Karolina Lisczyk-Kubina, dr Anna Miszta, dr Anna Niepytalska-Osiecka, dr Anna Piechnik, dr Patrycja Pałka, dr Monika Szymańska, dr Barbara Ścigała-Stiller, dr Maria Węgiel, dr Katarzyna Węgrzynek, dr Magdalena Żabowska, , mgr Agnieszka Fedorowicz, mgr Małgorzata Grzegorzewicz, mgr Paweł Janczulewicz, mgr Monika Kasza, mgr Anna Mika, mgr Marzena Miśkiewicz, mgr Dorota Suchacka-Pietrzak, mgr Katarzyna Ryś, mgr Aleksandra Serafin, mgr Rafał Szeptyński, mgr Katarzyna Wasilewska, mgr Kamila Wojda; mgr inż. Bartłomiej Borek, mgr inż. Paweł Fronczak
Okresowo: dr Beata Drabik-Frączek, dr Katarzyna Sobolewska, dr Urszula Zdunek, mgr Karolina Bogacz, mgr Wiktor Jarosław Darasz, mgr Magdalena Król, mgr Aleksandra Wierzbicka

Numer projektu: 0016/NPRH2/H11/81/2013
Data rozpoczęcia: 23.08.2013
Data zakończenia: 22.08.2018
Jednostka finansująca: MNiSW w ramach NPRH

KONTEKST PROJEKTU

Projekt wpisuje się w ciąg prac z zakresu leksykografii ogólnej, których wynikiem jest duży słownik ogólny języka polskiego, jaki powstaje mniej więcej co pięćdziesiąt lat. Wielki słownik języka polskiego PAN stanowi kolejne ogniwo tego łańcucha, poprzedzały go (w XX w.) słownik J. Karłowicza, A. Kryńskiego i W. Niedźwieckiego (tzw. słownik warszawski, 1900–1927) oraz słownik pod redakcją W. Doroszewskiego (1958–1969). Wcześniej podjęto w IJP PAN próbę opracowania wielkiego słownika polszczyzny w latach 80. XX w., prace zostały jednak przerwane. Obecnie opracowywany słownik powstaje przy udziale wykonawców z kilku ośrodków akademickich w kraju (IJP PAN, uniwersytety: Jagielloński, Śląski, Warszawski, Mikołaja Kopernika). Prace od 2006 r. były finansowane okresowo z funduszy statutowych IJP PAN, a w głównej mierze z grantu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju nr R 17 004 03, w ramach którego zaplanowano słownik, jego zakres informacji, makro- i mikrostrukturę, zaprojektowano i wykonano system informatyczny oraz opracowano 15 tys. wyrazów we współczesnej polszczyźnie najczęstszych.

OPIS PROJEKTU

Projekt był kontynuacją pierwszego etapu prac nad Wielkim słownikiem języka polskiego PAN, zapoczątkowanymi w 2006 r. W ramach projektu wykonano opis leksykograficzny 35 tys. wyrazów współczesnego języka polskiego (poświadczonych po 1945 r.). Wyniki zostały przedstawione w postaci haseł słownikowych, dostępnych bezpłatnie w Internecie. Zakres informacji w hasłach obejmuje takie składniki jak: definicja znaczenia (znaczeń), ilustracja materiałowa (kolokacje i cytaty), kwalifikatory, pełny paradygmat odmiany, informacja składniowa, informacja normatywna, etymologia, chronologizacja (informacja o najwcześniejszym poświadczeniu), relacje semantyczne (wskazanie hiperonimu, synonimów, antonimów), związki frazeologiczne z danym wyrazem i inne, zależnie od charakteru opisywanej jednostki. Podstawą materiałową jest Narodowy Korpus Języka Polskiego, Korpus WSJP PAN oraz teksty dostępne w Internecie. W ramach projektu uzupełniono także informacje w hasłach opublikowanych wcześniej (dodano etymologię, nowe znaczenia). Wykonano również szereg prac informatycznych nad systemem leksykograficznym, umożliwiającym redaktorom wpisywanie materiału do bazy słownika, a czytelnikom jego odczytywanie w przeglądarkach internetowych.

WYKAZ PUBLIKACJI ZWIĄZANYCH Z PROJEKTEM

Wielki słownik języka polskiego, red. nauk. Piotr Żmigrodzki, publikacja elektroniczna dostępna pod adresem: http://wsjp.pl
Żmigrodzki P., Bańko M., Batko-Tokarz B., Bobrowski J., Czelakowska A., Grochowski M., Przybylska R., Waniakowa J., Węgrzynek K., red., 2018: Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, Kraków (w druku).
Żmigrodzki P., 2018: Methodological issues of the compilation of the Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish, in: Proceedings of the XVIII EURALEX International Congress: Lexicography in Global Contexts, ed. by: J. Čibej, V. Gorjanc, I. Kosem and S. Krek, University Press, Faculty of Arts, Ljubljana, pp. 209–219.
Dębowiak P., Ostrowski B., Waniakowa J., 2017: Etymology in the Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish, Lexikos, vol. 27, s. 597–608, doi: dx.doi.org/10.5788/27-1-1417.
Węgrzynek K., Żmigrodzki P., 2016: O pracy nad frazeologią w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, w: Зборот збор отвора/Зборник на трудови од Меѓународната научна конференција одржана во Скопје на 29 и 30 октомври 2016 г., red. B. Mirčevska-Boševa, B. Tošović, I. Vidović-Bolt, P. Żmigrodzki, Skopje, s. 331–342.
Czelakowska A., 2016: Nieufnym okiem prawnika, czyli najnowszy (elektroniczny) słownik języka polskiego Polskiej Akademii Nauk z punktu widzenia wykładni językowej, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej”, 2/2016, s. 7–27.
Żmigrodzki P., 2016: Od „słynnego cytatu” do nieciągłej jednostki języka. O kilku nowszych frazeologizmach filmowych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, w: Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich, red. G. Dziamska-Lenart i J. Liberek, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 117–133.
Żmigrodzki P., 2015: Wielki słownik języka polskiego PAN — historia, stan obecny i perspektywy rozwoju po 2018 roku, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, 71, s. 177–187.
Żmigrodzki P., 2015: Narodowy Korpus Języka Polskiego — z punktu widzenia leksykografa. Uwagi i postulaty w związku z pracą nad Wielkim słownikiem języka polskiego PAN, „Prace Filologiczne” LXVII, 2015, s. 335–343.
Żmigrodzki P., 2015: Wielki słownik języka polskiego PAN a obecna sytuacja językoznawstwa polskiego, LingVaria 19 (1/2015), s. 109–119.
Żmigrodzki P., 2015: Z zagadnień opisu terminów wielowyrazowych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, w: Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji V. Frazeologizmy, red. I. Kosek, R. Makarewicz, K. Zawilska, Olsztyn 2015, s. 230-240.
Żmigrodzki P., 2014: Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish [Wielki słownik języka polskiego PAN], Slovenščina 2.0, 2 (2), s.37–52.
Kasza M., 2014: O możliwości wykorzystania automatycznej analizy źródeł w NKJP przy wyborze kwalifikatora dla jednostki słownikowej, Język Polski, 94, 2014, z. 4, s. 399–416.
Żmigrodzki P., 2014: Polish Academy of Sciences [PAS] Great Dictionary of Polish — lexicographical workflow and summary of the project, COST IS 1305 Meeting, Bolzano, 19–20 July 2014.
Biesaga M., Przybylska R., 2014: Wielki słownik języka polskiego w pracy nauczyciela polonisty, w: Polonistyka dziś — kształcenie dla jutra, t. 2, red. K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz, R. Przybylska, Universitas, Kraków, s. 169–180.
Żmigrodzki P., 2013: O (kon)tekście i jego roli w budowaniu opisu leksykograficznego w jednojęzycznym słowniku ogólnym (na przykładzie Wielkiego słownika języka polskiego PAN), w: Język a komunikacja, t. 35: Słowo w kontekście, red. A. Knapik, W. Chłopicki, P. Chruszczewski, Tertium, Kraków, s. 313–327.
Przybylska R., Żmigrodzki P., Węgrzynek K., 2013: Zasady opisu związków frazeologicznych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, w: Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Między teorią a praktyką frazeograficzną, red. G. Dziamska-Lenart, J. Liberek, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 17–27.

PRZYDATNE STRONY INTERNETOWE

http://www.wsjp.pl/
https://www.facebook.com/wsjppan/
https://twitter.com/WSJP_PAN