Pracownia Łaciny Średniowiecznej

342

dr Anna Ledzińska

Obszary badań naukowych

• Leksykografia, semantyka historyczna
• Językoznawstwo korpusowe
• Edytorstwo tekstów średniowiecznych
• Historia pojęć ważnych dla kultury europejskiej (pojęcie miłości u św. Augustyna, artes liberales, virutes & vitia, świętość, szczęście).

Wykształcenie i przebieg pracy naukowej

• Adiunkt w Pracowni Łaciny Średniowiecznej IJP PAN
• Doktorat – Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, na podstawie rozprawy zatytułowanej: „Origo et fundamentum liberalium litterarum. Gramatyka w systemie sztuk wyzwolonych w pismach Izydora z Sewilli.”
• Magisterium (z wyróżnieniem) – Filologia Klasyczna na Uniwersytecie Jagiellońskim

Udział w projektach badawczych

a. ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki:

• „Epoka jagiellońska i jej dziedzictwo w I Rzeczypospolitej do 1795 r. – historia sztuki, historia kultury materialnej, dzieje piśmiennictwa XIV-XV”, kierownik: dr Waldemar Bukowski IH PAN, (2018-2022)
• „Akta grodzkie i ziemskie z terenu dawnych województw krakowskiego i sandomierskiego. Edycja krytyczna ksiąg sądowych z XIV-XV wiek”, kierownik dr hab. Jan Wroniszewski, prof. UMK (2015-2019)
• „Fontes mediae et infimae Latinitatis Polonorum. Elektroniczny korpus języka łacińskiego na ziemiach polskich (1000-1550)”, kierownik: dr hab. Michał Rzepiela, prof. IJP PAN (2012-2016)
• „Corpus academicum Cracoviense. Elektroniczna baza studentów i profesorów
  Uniwersytetu Krakowskiego w okresie staropolskim 1364-1780”, kierownik: prof. dr hab. Krzysztof Ożóg (2012-2016)

b. ze środków Narodowego Centrum Nauki:

• „Księga Anieli z Foligno a heterodoksyjne ruchy w Umbrii w latach 1270-1320”, kierownik: prof. Mateusz Stróżyński UAM (2021-2026)
• „Henryk Bitterfeld z Brzegu i reforma obserwancka Zakonu Braci Kaznodziejów. Edycja krytyczna i opracowanie traktatu >>De formatione et reformatione Ordinis Fratrum Praedicatorum<<”, kierownik: dr hab. Anna Zajchowska-Bołromiuk, prof. UKSW (2019-2023)
• „Narodziny tomizmu. Edycja i studium >>Lectura Thomasina<< Wilhelma z Godino”, kierownik: prof. dr hab. Mikołaj Olszewski (2016-2021)
• „Elektroniczny Słownik Łaciny Średniowiecznej w Polsce (A-Q)”, kierownik: dr hab. Michał Rzepiela, prof. IJP PAN (2011-2014)
• „Katalog łacińskich rękopisów średniowiecznych z Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie”, kierownik: dr Anna Zajchowska (2011-2014)

Publikacje

• [monografia] Gramatyka wobec sztuk wyzwolonych w pismach Izydora z Sewilli : Origo et fundamentum liberalium litterarum, IJP PAN/LIBRON, Kraków 2014
• Sanctus – definicje wobec kontekstowych znaczeń wyrazu w pismach św. Izydora z Sewilli, Vox Patrum,  83 (2022), s. 317-342
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 11, red. Michał Rzepiela, IJP PAN, Kraków 2021
• Zachowana w rękopisie L/XV/11 legenda o świętym Wojciechu i jej miejsce w tradycji, s. 247-258, [w:] Arma nostrae militiae. Kultura książki i pisma zakonu kaznodziejskiego na ziemiach polskich, red. Iwona Pietrzkiewicz, Marek Miławicki OP, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”, Poznań 2020
• Łacińska humiliatio a staropolska pokora. Wpływ polszczyzny na łacinę w średniowieczu, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 75 (2019), s. 73-86

• {Sanctus vir sed non femina}. Badania leksykalne przymiotnika sanctus z wykorzystaniem Korpusu Polskiej Hagiografii Średniowiecznej, Prace Filologiczne LXXIII (2019), s. 165-185

• O decus armigerum palmigerumque – nieznany wiersz ku czci Wincentego Kadłubka zachowany w aktach procesu beatyfikacyjnego (1762-1763), [w:] Dziedzictwo Wincentego Kadłubka. Cystersi – miasto – region od średniowiecza do współczesności, red. K. Ślusarek, Kraków 2018, s. 141-157
• Definicje świętości u Izydora z Sewilli – rekonesans [publikacja elektroniczna na stronie Isidorianum – Pracowni Literatury Chrześciijańskiej Uniwersytetu Gdańskiego]
• Quis beatus est? Quid beatum est? Studium leksykalne przymiotnika ‘beatus’ w łacinie polskiego średniowiecza, [w:] Ars bene vivendi. Studia ofiarowane profesorowi Maciejowi Włodarskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. Elwira Buszewicz , red. Lidia Grzybowska, Kraków 2017, s. 377-394
• [recenzja] Cuncta trahit secum vertitque volubile tempus. Maksymian, Elegie, przeł. i oprac. Anna Maria Wasyl, IBL PAN, Stowarzyszenie Pro Cultura Litteraria, Warszawa 2016, Terminus 18 (2016), z. 4 (41), s. 431–437
• Literackie wzory opowieści o świętym Jacku w „Carmen de vita et gestis divi Hyacynthi” Mikołaja z Hussowa, [w:] Renesans w Polsce i w Europie. Studia, red. J. Niedźwiedź et al., Kraków 2016, s. 161-183
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 10, red. Michał Rzepiela, IJP PAN, Kraków 2014
• Anna Ledzińska, Maciej Zdanek XVII-wieczne epitafium enigmatyczne o mistrzu Wincentym Kadłubku, wraz z wydaniem i tłumaczeniem, Cistercium Mater Nostra VI (2012-2013), s. 123-154
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 9, red. Michał Rzepiela, IJP PAN, Kraków 2012
• Anna Ledzińska, Anna Zajchowska „Mulier nequam” – kazania dominikanina Jana z Ząbkowic do kapituły wrocławskiej o celibacie i kapłańskiej czystości (wraz z wydaniem), Studia Źródłoznawcze 48 (2011), s. 126-135
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 8, red. Michał Rzepiela, IJP PAN, Kraków 2010
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 7, red. Michał Rzepiela, IJP PAN, Kraków 2009
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 6, red. Michał Rzepiela, IJP PAN, Kraków 2008
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 5, red. Michał Rzepiela, Krystyna Weyssenhoff-Brożkowa, IJP PAN, Kraków 2007
• Mikołaja z Hussowa „Pieśń o życiu i czynach św. Jacka”, [w:] Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła, Kraków 2007, s. 79-97
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 4, red. Michał Rzepiela, Krystyna Weyssenhoff-Brożkowa, IJP PAN, Kraków 2006
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 3, red. Krystyna Weyssenhoff-Brożkowa, IJP PAN, Kraków 2005
• [autorstwo haseł w:] Słownik łaciny średniowiecznej t. 8, z. 2, red. Krystyna Weyssenhoff-Brożkowa, IJP PAN, Kraków 2004
• Passus 1,1 „Etymologii” św. Izydora z Sewilli wobec formowania się teorii sztuk wyzwolonych, [w:] Collectanea classica Thorunensia XIII. Studia Graeco-Latina IV Universitatis Nicolai Copernici, Toruń 2002, s. 45-53
• Pondus meum amor meus – interpretacja passusu XIII 9 „Confessiones”św. Augustyna, [w:] Miłość w literaturze i kulturze starożytnej Grecji i Rzymu – Materiały z ogólnopolskiej sesji studenckiej, Gdańsk 2001, s. 251-257
• In memoriam Miecislai Broscii, w: Terminus 2(2000), s. 13-18

Edycje cyfrowe

• Elektroniczny korpus polskiej łaciny średniowiecznej – eFontes Mediae et Infimae Latinitatis Polonorum, ISSN 2300-5734. [współautorstwo: Aleksandra Kulbicka, Anna Ledzińska, Agnieszka Maciąg, Krzysztof Nowak, Krzysztof Pawłowski, Michał Rzepiela]
• Elektroniczny Słownik Łaciny Średniowiecznej w Polsce (A-Q), ISSN 2300-5742. [współautorstwo: Aleksandra Kulbicka, Anna Ledzińska, Agnieszka Maciąg, Krzysztof Nowak, Krzysztof Pawłowski, Michał Rzepiela]

Tłumaczenia

• Hildegarda z Bingen Scivias – pierwsza wizja z trzeciej części dzieła, w: Cenobium 15(2001), s. 58-60
• Bernard z Clairvaux Kazanie Drugie o Pieśni nad Pieśniami, w: Cenobium 15(2001), s. 48-57
• Bernard z Clairvaux Kazanie Trzecie na Pieśń nad Pieśniami, w: Cenobium 16(2001), s. 20-24
• Bernard z Clairvaux Kazanie pierwsze: O samym tytule księgi „Pieśni nad Pieśniami”, w: Terminus 4,1 (2002), s. 193-198
• Carlo Maria Martini Biblia i powołanie, Kraków 2002
• Franciszek Petrarka Listy V 5; V 7; XIV 1, przekład z przypisami, w: Francesco Petrarca O niewiedzy własnej i innych – Listy wybrane, Gdańsk 2005, p. 123-133, 239-250
• Mikołaj z Hussowa Pieśń o życiu i czynach świętego Jacka, w: Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła, Kraków 2007, p. 181-226

Referaty konferencyjne i inne (wybór)

• Zachowany w rekopisie L XV 11 żywot świętego Wojciecha i jego miejsce w tradycji. [referat], Kraków 20-22. 11. 2014, Historyczne księgozbiory dominikańskie – miejsca, ludzie, historie. Organizowane przez: Biblioteka Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Polskiej Prowincji Dominikanów, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Biblioteka Jagiellońską oraz Dominikański Instytut Historyczny
• dr Krzysztof Nowak, mgr Aleksandra Kulbicka, dr Anna Ledzińska, dr Agnieszka Maciąg, dr hab. Michał Rzepiela, prof. IJP PAN, eFontes. Elektroniczny korpus łaciny średniowiecznej [poster], Rzeszów 20-24.09.2015, V Kongres mediewistów polskich. Organizowane przez: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Wydział Socjologiczno – Historyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, Stały Komitet Mediewistów Polskich
• Hagiography in the Service of Counter-Reformation: De vita et gestis Divi Hyacinthi opusculum of Nicolaus Hussoviensis. Leeds 6-9.07.2015, International Medieval Congress. Reform&Renewal. Organizowane przez: Institute for Medieval Studies, University of Leeds, UK
• Święci, czyli jacy? Badania leksykalne w oparciu o Korpus Hagiografii Polskiego Średniowiecza [odczyt], Kraków 16.01.2016, na zaproszenie Pracowni Literatury Renesansu (Wydział Polonistyki UJ) oraz Pałacu Biskupa Erazma Ciołka (MN w Krakowie)
• The holy and the godless – cultural stereotypes featured in the language of the Polish medieval hagiography. A corpus-based study [poster], Kraków 11-16.07.2016, Digital Humanities 2016. Organizowane przez: Alliance of Digital Humanities Organizations, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Uniwersytet Jagielloński
• Sanctus vir sed non femina. Badanie łączliwości wyrazów desygnujących świętość w oparciu o „Korpus polskiej hagiografii średniowiecznej” [referat], Warszawa 22-23.09.2016, VI Glosa do leksykografii. Między teorią a praktyką Metody współczesnej leksykografii. Organizowane przez: Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego i Towarzystwo Kultury Języka
• Radix omnium virtutum humilitas. A corpus-based study. [referat], Wiedeń 17-21.09.2017, 8th International Medieval Latin Congress – Medialatinitas 2017. “Medieval Latin networks”. Organizowane przez: The International Medieval Latin Commitee oraz Institut für Klassische Philologie, Mittel- und Neulatein – Universitat Wien
• Pokora, humiliatio, humilitas. Polsko-łacińskie interferencje semantyczne w średniowiecznym języku prawa, IJP PAN Kraków, 6 marca 2019 r.(w ramach cyklu Dialogi Staropolskie)
• Analogia, etymologia, glosa, dyferencja – cztery metody „gramatyki heurystycznej” Izydora z Sewilli,  Nazwa konferencji: LXXVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Terminologia językoznawcza. Różne tradycje, różne języki, Częstochowa  16-17.09.2019, Organizowane przez: Polskie Towarzystwo Językoznawcze, Katedra Językoznawstwa Wydziału Filologiczno-Historycznego UJD w Częstochowie
• Na styku staropolszczyzny i łaciny – badania interferencji językowych z wykorzystaniem Elektronicznego korpusu łaciny średniowiecznej?, Kraków  I Warsztaty Eksperckie projektu eFontes. Reprezentatywność: gatunki i funkcje, Kraków, 12-13 grudnia 2019 r., Organizowane przez: IJP PAN, Zespół projektu NPRH „Elektroniczny korpus polskiej łaciny średniowiecznej
• Wincentiański portret św. Stanisława w świetle danych językowych, Nazwa konferencji: Vincentiana I. Wincenty z Kielc. Epoka i dziedzictwo (panel ekspercki w ramach:  Mid-Europe Early Music Festival 2021),  Miejsce konferencji: Kielce, Data konferencji: 21.10. 2021 r., Organizatorzy konferencji: Instytut Historii UJK Kielce, Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego
• Arbor vitae crucifixae Iesu transcribed with Transkribus, Nazwa konferencji: Editing reconsidered: editors, users, curators of medieval sources in the 21st century, Miejsce konferencji: Masaryk University, Brno, Data konferencji: 1-3.12. 2022 r.
• Continuity and Change of Meaning in Polish Medieval Latin – fortitudo and humilitas,  Nazwa konferencji: The fifth biennial Conference of Medieval Central Europe Research Network (MECERN). Continuity and Change In Medieval Central Europe, Miejsce konferencji: Bratyslawa, Słowacja, Data konferencji: 27-29 kwietnia 2023 r., Organizowane przez: MECERN

Organizacja i popularyzacja nauki

• Polska leksykografia latynistyczna – historia i perspektywy. Kraków 6. 05. 2014, organizowane przez: Pracownię Łaciny Średniowiecznej IJP PAN [członkini komitetu naukowego]
• The 19th IMSSS Symposium – Cracow 2014 Preaching and Reform in the Middle Ages. Kraków 18 – 22. 07. 2014. Organizowane przez: International Medieval sermon Studies Society, Uniwersytet im. Stefana Wyszyńskiego, Instytut Historii PAN, Uniwersytet im. Jana Kochanowskiego [lokalna organizatorka]
• Hortus deliciarum. Wokół średniowiecznego tekstu (cykl seminariów i publikacja elektroniczna realizowany w ramach Działalności Upowszechniającej Naukę) [współorganizatorka spotkań, od 01.2016]
• Przewodniczenie i organizacja sesji nr 731: Digital approaches to texts, manuscripts and books: Methods and transposability podczas Leeds International Medieval Congress. Food, feast & famine, Leeds 04-07.07.2016
• Organizacja warsztatu: dr Goran Proot Forces of Change in Early Modern Typography in the Southern Netherlands, 1473–c. 1815, Kraków 09.11.2016

Szkolenia, warsztaty, wyjazdy naukowe

• XML-TEI for Ancient and Medieval Lexicographical Works, Barcelona (Hiszpania), 15-17 V 2013, Organizatorzy: Institució Milà i Fontanals, CSIC, [uczestnictwo w warsztacie i wygłoszenie komunikatu: „Editing system of e-lexicon Mediae et infimae Latinitatis Polonorum”]
• Connecting Textual Corpora and Dictionaries. COST Action „Medieval Europe: Medieval Cultures and Technological Resources [udział w warsztatach], Kraków 25-26.06.2013
• COST Medioevo Europeo – Création et utilisation de corpus de textes médiévaux. Ciutadela de la Menorca 16-24. 09. 2014 [uczestnictwo w szkole letniej w ramach otrzymanego stypendium]
• Letnia Szkoła Humanistyki Cyfrowej, Udział w wykładach i warsztatach sekcji: XML i XSLT: od pergaminu przez edycję do korpusu, Kraków 17-19.06.2015. Organizowane przez: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Instytut Języka Polskiego PAN oraz Centrum Technologii Językowych CLARIN-PL
• Udział w kilkugodzinnym szkoleniu dotyczącym narzędzia TRACER: Franzini, Greta; Franzini, Emily; Büchler, Marco; Moritz, Maria Georg-August-Universität Göttingen, Germany „Historical Text Reuse Tutorial” (11.07.2016, Kraków)
• Letnia szkoła humanistyki cyfrowej II, Placówka przyjmująca: Instytut Języka Polskiego PAN, konsorcjum naukowe CLARIN-PL oraz Instytut Nauk o Informacji UP, Kraków 28-30.06.2017, Uczestnictwo w warsztacie pt „Przeszukiwanie korpusów tekstowych”
• Udział w anglojęzycznym szkoleniu prowadzonym przez Arianne Pinche (Ecole des Chartes, Sorbonne, Paryż) z przygotowywania edycji cyfrowych XML rękopisów średniowiecznych, Miejsce: Warszawa UKSW (organizatorki: dr hab. Beata Spieralska-Kasprzyk, dr hab. Anna Zajchowska w ramach projektu NAWA), 20-24 maja 2019 r.
• Erasmus+: Mittellateinisches Wörterbuch (Bayerische Akademie der Wissenschaften), Miejsce: Monachium, Termin: 5-9.12. 2022 r., Wykonywane prace: odbyłam szkolenie w zakresie leksykografii i leksykologii łaciny średniowiecznej z terenów Niemiec oraz Visual Studio Code – interfejsu do pisania słownika online.

Zajęcia dydaktyczne

Lektorat i translatorium z łaciny kościelnej i średniowiecznej dla studentów Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Polskiej Prowincji Dominikanów [od 2009-2021]

Inne

Sekretarz Rady Naukowej IJP PAN [2016-2019]

Redakcja naukowa tekstów łacińskich w czasopiśmie „Przegląd Tomistyczny”