Anna Tyrpa
Przewodnicząca Rady Naukowej | Pracownia Dialektologii Polskiej
371

prof. dr hab. Anna Tyrpa

Zatrudnienie w IJP PAN

1974–1989 i od 2003

Funkcje

  • kierownik Pracowni Gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur (2004–2015)
  • kierownik Zakładu Dialektologii Polskiej (2013–2015)
  • kierownik Pracowni Dialektologii Polskiej (1.01.2016–31.08.2020)

Tytuły i stopnie

  • mgr 1973 Uniwersytet Jagielloński, Anna Krawczyk, Język prozy Tadeusza Nowaka (na podstawie powieści Diabły), promotor prof. Mieczysław Karaś, recenzent prof. Ewa Ostrowska
  • dr 1985 Instytut Języka Polskiego PAN, Anna Krawczyk, Frazeologia somatyczna w gwarach polskich. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała, promotor prof. Krystyna Pisarkowa, recenzenci: prof. Andrzej Maria Lewicki i prof. Jerzy Bartmiński
  • dr hab. 2002 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Anna Tyrpa, Tabu w dialektach polskich, recenzenci: prof. Joanna Okoniowa, prof. Zenon Leszczyński, prof. Jerzy Bartmiński
  • prof. 2012, Anna Tyrpa, Cudzoziemcy i obce kraje w dialektach polskich, recenzenci: prof. Maria Strycharska-Brzezina, prof. Leszek Bednarczuk, prof. Andrzej Maria Lewicki, prof. Stanisław Koziara

Współautorstwo słowników

1. Anna Krawczyk, Słownik wymowy polskiej, red. Mieczysław Karaś i Maria Madejowa, Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1977.

2. Słownik gwar polskich
Anna Krawczyk, t. I, red. Mieczysław Karaś, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1979–1982.
Anna Krawczyk, t. II, red. Jerzy Reichan, Stanisław Urbańczyk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1983–1986.
Anna Tyrpa, t. III, red. Jerzy Reichan, Stanisław Urbańczyk, Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1989–1991.
Anna Tyrpa, t. IV, red. Jerzy Reichan, Stanisław Urbańczyk, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN 1992–1993.
Anna Tyrpa, t. VII, red. Joanna Okoniowa, Jerzy Reichan, Barbara Grabka, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN 2006–2010.
Anna Tyrpa, t. VIII, red. J. Okoniowa, J. Reichan, B. Grabka, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN 2011–2013.
Anna Tyrpa, t. IX, red. Joanna Okoniowa, Jerzy Reichan, Barbara Grabka, Renata Kucharzyk, Kraków, Instytut Języka Polskiego PAN 2014-2015.

3. Juliusz Zborowski, Słownik gwary Zakopanego i okolic, opracowany i uzupełniony z materiałów Autora przez Zespół Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk pod kierunkiem Joanny Okoniowej, Zakopane–Kraków 2009 [współpraca].

4. Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. I Kosmos, z. 3 Meteorologia, koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, Lublin 2012, OBŁOK [współautorki: Anna Kaczan, Ewa Pacławska], s. 94–99; CHMURA [współautorki: Anna Kaczan, Ewa Pacławska], s. 100–125.

5. Słownik gwar małopolskich, t. I: A–Ó, t. II: P–Ż, red. Jadwiga Wronicz, Kraków 2016, 2017.

6. Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur

t. VII Pra–Przew, red. Katarzyna Sobolewska, Warszawa–Kraków 2018.

t. VIII: Przez–Pyziać, red. Katarzyna Sobolewska, Warszawa–Kraków 2021.

Monografie

1. Anna Krawczyk-Tyrpa, Frazeologia somatyczna w gwarach polskich. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1987, 270 s.

II wydanie: Anna Tyrpa, Frazeologia somatyczna. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała w gwarach polskich, Łask: Oficyna Wydawnicza LEKSEM, 2005, 373 s.

2. Anna Krawczyk-Tyrpa Tabu w dialektach polskich, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej 2001, 345 s.

Recenzje

Krystyna Pisarkowa, „Język Polski” LXXXII 2002, s. 367–369;

Jerzy Bartmiński, Dialektolog o tabu językowym, „Etnolingwistyka” 16, 2004, s. 350–352;

Luiza Dargiewicz, Tabu według językoznawcy, „Literatura Ludowa” 2004 nr 1 (48), s. 55–58;

M. B. Яcинcкaя, A. Krawczyk-Tyrpa. Tabu w dialektach polskich, 2001. 345 s., „Cлавяноведение”, 2004, nr 6, s. 108–112.

L’ubor Králik, „Slavica Slovaca” (Vydavatel’stvo Matice Slovenskej), r. 40, 2005, nr 2, s. 172–173.

3. Anna Tyrpa, Cudzoziemcy i obce kraje w dialektach polskich, Kraków: Wydawnictwo LEXIS 2011, 320 s.

Recenzje:

Monika Łaszkiewicz, „Etnolingwistyka” 24, 2012, s. 273–274;

Beata Kuryłowicz, „Białostockie Archiwum Językowe” 12, 2012, s. 343–353;

Foreigners and forein countries as depicted in Polish dialects, “Annual Report”, Polish Academy of Sciences 2012, s. 29–30;

Renata Dźwigoł, Polskie ludowe stereotypy etniczne, [w:] Studia o Romach w Polsce i w Europie, red. Piotr Borek, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2013, s. 279–282;

Iza Matusiak-Kempa, „Prace Językoznawcze” UWM XV/4, 2013, s. 79–83.

4. Anna Tyrpa, Pół wieku z polszczyzną, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2021, 595 s.

Artykuły

1. Anna Krawczyk, Frazeologia w powieści Tadeusza Nowaka „Diabły”, „Poradnik Językowy” 1975, s. 14–24.

2. Anna Krawczyk, Bestia, czyli o pewnym tabu i eufemizmach w gwarach, „Język Polski” LVIII, 1978, s. 272–282.

3. Anna Krawczyk, Bestią nazywać, „Język Polski” LIX, 1979, s. 52–54.

4. Anna Krawczyk, Zapędzić kogo w kozi róg, „Maкegoнcкu Jaзuк”, r. XXXI, 1980, s. 197–204.

5. Anna Krawczyk, Z frazeologii europejskiej: ins Bockshorn jagen i coгнymь b бapaнuй poг, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. X/XII, 1984, s. 111–119.

6. Anna Krawczyk, Cechy części ciała jako tworzywo semantycznej struktury związków frazeologicznych (na materiale gwarowym), „Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej” I, red. Mieczysław Basaj i Danuta Rytel, Wrocław 1982, s. 135–143.

7. Anna Krawczyk, Frazeologia w „Słowniku gwar polskich”, „Biuletyn Slawistyczny”, r. VII, 1982, s. 33–37.

8. Anna Krawczyk, Frazeologizmy mimiczne i gestyczne. Na materiale gwarowym, „Socjolingwistyka” 5, red. Władysław Lubaś, Warszawa 1983, s. 137–144.

9. Anna Krawczyk, Co wiemy o frazeologii gwarowej, „Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej” III, red. Mieczysław Basaj i Danuta Rytel, Wrocław 1985, s. 129–137.

10. Anna Krawczyk-Tyrpa, O pewnych cechach odróżniających frazelogię gwarową od frazeologii języka literackiego (na przykładzie związków frazeologicznych z komponentem chodzić), „Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej” IV, red. Mieczysław Basaj i Danuta Rytel, Wrocław 1988, s. 137–145.

11. Anna Krawczyk, Język źródłem wiedzy o człowieku, ”Etnolingwistyka” 2, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 1989, s. 29–38.

12. A. Krawczyk, Ciało człowieka w świetle frazeologii gwarowej, „Język a kultura” 1: Podstawowe pojęcia i problemy, red. Janusz Anusiewicz i Jerzy Bartmiński, Wrocław 1988, s. 241–249. II wydanie tomu – 1991.

13. Anna Krawczyk, Przez poznanie języka do poznania człowieka [w:] Język. Teoria – Dydaktyka. Materiały z X Konferencji Młodych Językoznawców, red. Marcin Preyzner, Kielce 1992, s. 79–85.

14. Anna Krawczyk-Tyrpa, Tabu językowe w czasie i w przestrzeni. Przegląd problematyki, „Opuscula polonica et russica” II, red. Jan Wawrzyńczyk i Eliza Małek, Toruń 1994, s. 87–98.

15. Anna Krawczyk-Tyrpa, Tabu językowe a polisemia i homonimia, „Zeszyty Naukowe WSP w Bydgoszczy”, Studia Filologiczne 41, Filologia Rosyjska 17, 1995, s. 69–78.

16. Anna Krawczyk-Tyrpa, Tabu i eufemizmy we frazeologii, „Problemy Frazeologii Europejskiej” I, red. Andrzej Maria Lewicki, Warszawa 1996, s. 81–92.

17. Anna Krawczyk-Tyrpa, Akt mowy a ludowe zakazy językowe, „Studia Dialektologiczne” I, red. Bogusław Dunaj i Jerzy Reichan, Kraków 1996, s. 359–365.

18. Anna Krawczyk-Tyrpa, Wołanie do Boga (polskie formuły ludowe), „Problemy Frazeologii Europejskiej” II, red. Wojciech Chlebda i Andrzej Maria Lewicki, Warszawa 1997, s. 247–252.

19. Anna Krawczyk-Tyrpa, Antropomorfizacja a językowe tabu pierwotne (exemplum: gwary polskie), „Z polskich studiów slawistycznych”, seria 9, Językoznawstwo, Prace na XII Międzynarodowy Kongres Slawistów w Krakowie 1998, Warszawa 1998, s. 153–156.

20. Anna Krawczyk-Tyrpa, Gwary a religia, [w:] Varia linguistica, red. Łucja Maria Szewczyk, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy 1998, s. 127–136.

21. Anna Krawczyk-Tyrpa, Atrybuty mężczyzn i kobiet utrwalone w polszczyźnie, [w:] W zwierciadle języka i kultury, red. Jan Adamowski, Stanisława Niebrzegowska, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 1999, s. 427–433.

22. Anna Tyrpa, Metafory początku i końca, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Lublin 2000, vol. XVIII, s. 279–287.

23. Anna Krawczyk-Tyrpa, Uniewinniająca zwyczajność. O „wiejskich” eufemizmach w dialektach polskich, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 13, Lublin 2001, s. 63–75.

24. Anna Krawczyk-Tyrpa, Lepsze lub inne — o pewnym typie eufemizmów w dialektach polskich, „Studia Dialektologiczne” II, red. Bogusław Dunaj, Joanna Okoniowa, Kraków 2002, s. 217–224.

25. Anna Krawczyk-Tyrpa, Kwiat i kobieta, „Język a Kultura” 16: Świat roślin w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska, Irena Kamińska-Szmaj, Wrocław 2001, s. 9–16.

26. Anna Krawczyk-Tyrpa, Niedźwiedź – małpa Północy?, „Twórczość Ludowa. Kwartalnik Stowarzyszenia Twórców Ludowych” XVI, 2001, nr 2, s. 13–16.

27. Anna Krawczyk-Tyrpa, Niedźwiedzie i ludzie – opozycja rozmyta, „Język a Kultura” 15: Opozycja homo – animal w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska, Wrocław 2003, s. 243–250.

28. Anna Krawczyk-Tyrpa, Bydgoska mowa w krakowskich uszach, „Roczniki Humanistyczne. Językoznawstwo. Prace ofiarowane Profesorowi Zenonowi Leszczyńskiemu”, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001–2002, t. XLIX–L, z. 6, s. 195–203.

29. Anna Tyrpa, Etnolingwistyka a edukacja regionalna, [w:] Wokół edukacji regionalnej, red. Maria Pająkowska-Kensik, Bydgoszcz: Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli 2002, s. 13–15.

30. Anna Krawczyk-Tyrpa, Z Lacjum nad Wisłę — o konotacjach semantycznych łaciny, [w:] Anabasis. Prace ofiarowane Profesor Krystynie Pisarkowej, red. Ireneusz Bobrowski, Kraków: Wydawnictwo LEXIS 2003, s. 135–141.

31. Anna Krawczyk-Tyrpa, Imiona zakazane i unikane, [w:] Nazwy mówią, red. Maria Pająkowska-Kensik, Magdalena Czachorowska, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego 2004, s. 80–94.

32. Anna Tyrpa, Holenderscy osadnicy, niemieccy sąsiedzi i inne narody w oczach Pomorzan (świadectwa językowe), [w:] Dzieje wsi pomorskiej, red. Radosław Gaziński, Andrzej Chludziński, Dygowo-Szczecin: Gminny Zespół Oświaty i Kultury w Dygowie, Uniwersytet Szczeciński 2004, s. 245–256.

33. Anna Tyrpa, Wyrażenia i przysłowia z komponentem wart – warto – wartość. Przyczynek do poznania hierarchii wartości Polaków, „Problemy Frazeologii Europejskiej” VI, red. Andrzej Maria Lewicki, 2004, s. 33–45.

34. Anna Tyrpa, Różowo-szare igraszki Michała Choromańskiego, [w:] Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną, red. Jarosław Liberek, Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2004, s. 297–309.

35. Anna Tyrpa, Góralskie słowa na Podkarpaciu i z dala od gór, [w:] Góry i góralszczyzna w dziejach i kulturze pogranicza polsko-słowackiego (Podhale, Spisz, Orawa, Gorce, Pieniny). Literatura i język, red. Maria Madejowa, Anna Mlekodaj, Kazimierz Sikora, Nowy Targ: Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Krakowskiej 2005, s. 206–210.

36. Anna Tyrpa, Pieśni ludowe jako dokument kontaktów Ślązaków z cudzoziemcami i obcymi krajami, „Napis” XI, 2005, s. 164–192.

37. Anna Tyrpa, Etnocentryczne widzenie obcych w polszczyźnie ludowej, „Studia Dialektologiczne” III, red. Joanna Okoniowa, Kraków 2006, s. 57–69.

38. Anna Tyrpa, Etnolingwistyka ludowa, narodowa, porównawcza — koncepcje neofilologów i polonistów, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 18, 2006, s. 105–116.

39. Anna Tyrpa, Losy etnonimu Mazur, [w:] Onomastyka regionalna, red. Jerzy Duma, Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 2006, s. 181–193.

40. Anna Tyrpa, Apelatywizacja etnonimów, [w:] Onomizacja i apelatywizacja, red. Zofia Abramowicz, Elżbieta Bogdanowicz, Białystok 2006, s. 261–269.

41. Anna Tyrpa, Kontakty dawnych Polaków z innymi nacjami odbite w leksyce, frazeologii i przysłowiach, [w:] Staropolszczyzna piękna i interesująca, red. Elżbieta Koniusz, Stanisław Cygan, Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej 2006, s. 39–46.

42. Anna Tyrpa, Obraz cudzoziemców w małopolskich pieśniach ludowych, [w:] W kręgu dialektów i folkloru, red. Stanisław Cygan, Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe 2007, s. 237–251.

43. Anna Tyrpa, Choromański, Korzybski i staropolszczyzna, [w:] Amoenitates vel lepores philologiae, red. Roman Laskowski, Roman Mazurkiewicz, Kraków: Wydawnictwo LEXIS 2007, s. 618–624.

44. Anna Tyrpa, Odmiany regionalne polszczyzny w twórczości Michała Choromańskiego, [w:] Opuscula linguistica Georgio Treder dedicata, red. Edward Breza, Zenon i Aneta Licowie, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2007, s. 425–431.

45. Anna Tyrpa, Obraz zbójników w pieśniach ludowych, [w:] Mity i rzeczywistość zbójnictwa na pograniczu polsko-słowackim w historii, literaturze i kulturze. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Kraków-Bukowina Tatrzańska 18–22 października 2006 r., red. Maria Madejowa, Anna Mlekodaj, Maciej Rak, Nowy Targ: Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu 2007, s. 112–120.

46. Anna Tyrpa, Obraz zbojníkov v l’udových piesňach, prekl. Wania Manczewa-Wicik, [w:] Mýty a skutočnost’zbojníctva na pol’sko-slovenskom pohraniči v dejinách, literatúre a kulture. Materiály z medzinárodnej vedeckej konferencje, Krakov, Bukowina Tatrzańska, 18. – 22. október 2006, kolektívna redakcia, Nowy Targ: Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa v Nowom Targu 2007, s. 113–121.

47. Anna Tyrpa, Językowy obraz świata w gwarach (przegląd dokonań), „Język a Kultura” 20: Tom jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, 2008, s. 297–307.

48. Anna Tyrpa, O eufemizmach w pieśniach ludowych, [w:] Tabu językowe i eufemizacja w dialektach słowiańskich, red. Feliks Czyżewski, Anna Tyrpa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2008, s. 239–250.

49. Anna Tyrpa, Losy słowa tabu w Polsce (od encyklopedii Orgelbranda do prasy popularnej), „Język a Kultura” 21: Tabu w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska, 2009, s. 13–22.

50. Joanna Porawska, Anna Tyrpa, Imaginea cultural-lingvistică a neamţului în limbile română şi polonă, [w:] Limba română: teme actuale: Actele celui de al 8-lea colocviu al catedrei de limba română: Bucureşti, 5–6 decembrie 2008, ed. Rodica Zafiu, Gabriela Stoica, Mihaela N. Constantinescu, Bucureşti 2009, s. 359–370.

51. Joanna Porawska, Anna Tyrpa, Ludowy wizerunek Niemca w języku polskim i rumuńskim, [w:] Relatywizm w języku i kulturze, red. Anna Pajdzińska i Ryszard Tokarski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2010, s. 165–182.

52. Anna Tyrpa, Regionalne uwarunkowania stereotypów etnicznych, [w:] Polszczyzna mówiona ogólna i regionalna. Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej, Kraków, 25–26 września 2008 r., red. Bogusław Dunaj i Maciej Rak, Kraków: Księgarnia Akademicka 2009, s. 199–208.

53. Anna Tyrpa, Wizerunek cudzoziemek w polskich dialektach i folklorze, [w:] Wizerunek kobiety na przestrzeni wieków, red. Aneta Pierścińska-Maruszewska, Barbara Bakalarz-Kowalska, Tadeusz Grudniewski, Ostrowiec Świętokrzyski: Stowarzyszenie „Nauka Edukacja Rozwój” 2009, s. 41–50.

54. Anna Tyrpa, O badaniu ludowych stereotypów etnicznych, „Studia Dialektologiczne” IV, red. Halina Kurek, Anna Tyrpa, Jadwiga Wronicz, 2010, s. 151–160.

55. Anna Tyrpa, Maciej Rak, Onomazjologiczne ujęcie frazematyki gwarowej, [w:] Język polski – wczoraj, dziś, jutro…, red. Barbara Czopek-Kopciuch i Piotr Żmigrodzki, Kraków: Wydawnictwo LEXIS 2010, s. 351–358.

56. Anna Tyrpa, Lud polski wobec języków obcych, [w:] Silva rerum philologicarum. Studia ofiarowane Profesor Marii Strycharskiej-Brzezinie z okazji Jej jubileuszu, red. Janusz S. Gruchała, Halina Kurek, Kraków: Księgarnia Akademicka 2010, s. 409–418.

57. Anna Tyrpa, Litwa i Litwini w języku polskim, [w:] Językowe i kulturowe dziedzictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego. Księga jubileuszowa na 1000-lecie Litwy, red. Jolanta Mędelska i Zofia Sawaniewska-Mochowa, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego 2010, s. 277–287.

58. Anna Tyrpa, Polskie choronimy i etnonimy ludowe, „Onomastica” LVI, 2012, s. 25–52.

59. Anna Tyrpa, Nowa metoda badań – dialektologia porównawcza, [w:] Mundus verbi. In honorem Sophiae Cygal-Krupa, red. Małgorzata Pachowicz i Krystyna Choińska, Wydawnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie, Tarnów 2012, s. 452–459.

60. Anna Tyrpa, Polski i inne języki na Ukrainie we wspomnieniach Henryka Ułaszyna, „Język polski dawnych Kresów Wschodnich” 5: Polskie dziedzictwo językowe na dawnych Kresach. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi, red. Ewa Dzięgiel, Katarzyna Czarnecka i Dorota A. Kowalska, 2012, s. 369–378.

61. Anna Tyrpa, Stereotypy etniczne w różnych językach – narodowe? Międzynarodowe? Uniwersalne?, „LingVaria” 2013, rok VIII, nr 1 (15), s. 145–154.

62. Anna Tyrpa, Etnografowie a językoznawstwo, [w:] Sapientia ars vivendi. Księga Jubileuszowa ofiarowana Profesor Annie Dąbrowskiej, red. Anna Burzyńska-Kamieniecka i Agnieszka Libura, Wrocław 2013, s. 29–39.

63. Аннa Тырпа, Этнические стереотипы в разных языках – национальные? Mеждународные? Yниверсальные?, „Speculum Linguisticum”, vol. II, 2014, s. 133–140.

64. Anna Tyrpa, DompodLutnią, czylimazurskamozaikajęzykowa, [w:] Języknaszojczysty. Zbiór studiów, red. Bożena Taras, Rzeszów 2014, s. 238–251.

65. Anna Tyrpa, Chłopi polscy o kościołach chrześcijańskich, [w:] Polono-slavica in honorem Maria Wojtyła-Świerzowska, red. Leszek Bednarczuk, Halina Chodurska, Anna Mażulis-Frydel, Kraków 2014, s. 335–346.

66. Anna Tyrpa, Językoznawstwo w Dziełach wszystkich Oskara Kolberga, [w:] Ja daję właśnie materiał… O dziele Oskara Kolberga w dwusetną rocznicę Jego urodzin, red. Ewa Antyborzec, Poznań 2015, s. 91–106.

67. Anna Tyrpa, Maciej Rak, Założenia słownikowego opisu frazematyki gwarowej, „Problemy Frazeologii Europejskiej” X, 2015, s. 9–25.

68. Anna Tyrpa, Dialektologia w Zakładzie Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, [w:] Tarmės – Europos tautų kultūros paveldas. Dialects – cultural heritage of European nations, red. Zofija Babickienė, Laima Pečkuvienė, Vilnius 2015, s. 59-71 (e-book).

69. Anna Tyrpa, Globalizacja odbita w zwierciadle obnoszonym po gościńcu, [w:] Bydgoskie Studia nad Pragmatyką Językową 2: Globalizacja a przemiany języków słowiańskich, red. Halina Kurek, Małgorzata Święcicka, Monika Peplińska, Bydgoszcz 2016, s. 337-353.

70. Anna Tyrpa, Źródła reproduktów w powieściach Moniki Szwai, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów, red. Gabriela Dziamska-Lenart, Jarosław Liberek, Poznań 2016, s. 135–157.

71. Anna Tyrpa, Co wiemy o frazeologii gwarowej w 2015 roku?, [w:] Słowiańska frazeologia gwarowa, red. Maciej Rak i Kazimierz Sikora, Kraków 2016, s. 13–30.

72. Anna Tyrpa, Kraków gwarach i folklorze, „Polonica” XXXVI, 2016, s. 167–180.

73. Anna Tyrpa, Opowieść o Warszawie wysnuta ze słowników i tekstów folkloru, [w:] Slavica. Onomastica. Regionalia. Prace dedykowane Panu Profesorowi Jerzemu Dumie, red. Maria Biolik, Alina Naruszewicz-Duchlińska, Wanda Szulowska, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Wojciech Włoskowicz, Olsztyn 2016, s. 213–224.

74. Anna Tyrpa, Słowniki gwarowe a tożsamość regionalna, [w:] Tradycja dla współczesności, t. 9: Tożsamości społeczno-kulturowe – kreacja i komunikacja, red. Małgorzata Dziekanowska, Marta Wójcicka, Lublin 2016, s. 125–138.

75. Anna Tyrpa, Dialektologiczne dokonania krakowskich pracowników Polskiej Akademii Nauk, [w:] Dawne z nowym łącząc… In memoriam Mariani Kucała, red. Jolanta Klimek-Grądzka, Małgorzata Nowak, Lublin 2016, s. 425–439.

76. Anna Tyrpa, Siedem sakramentów świętych w gwarach polskich, [w:] Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Seria III: Język. Literatura. Kultura. Historia, t. I: Chrześcijaństwo w literaturze i języku, red. Zofia Abramowicz, Krzysztof Korotkich, Białystok 2016, s. 387–409.

77. Anna Tyrpa, Polski wkład w badanie tabu językowego, [w:] Tabu w procesie globalizacji kultury, red. Agata Małyska, Katarzyna Sobstyl, Lublin 2016, s. 13–24.

78. Аннa Тырпa, МацейРак, Польскаядиалектнаяфраземикавономасиологическойпредставлении, [w:] С. А. Мызников, О. Н. Крылова, I. V. Бакланова (red.), Славянскаядиалектнаялексикография 2, СанктПетербург 2016, s. 215–228.

79. Anna Tyrpa, Polska literatura piękna źródłem reproduktów w powieściach Małgorzaty Musierowicz, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis” 210, „Studia Linguistica” XI, 2016, s. 119–136.

80. Anna Tyrpa, Polskie społeczeństwo widziane z wiejskiej perspektywy, [w:] Sociokultúrne aspekty v slovanských jazykoch. Zborník príspevkov z 3. Medzinárodnej vedeckej konferencie v cykle Slovanské jazyky v sociolingvistickom ponímaní Komisie pre socioligvistiku pri Medzinárodnom komitéte slavistov, konanej 5. – 6. 9. 2016 v Banskej Bystrici, editor Vladimír Patraš, Banská Bystrica 2017, s. 181–189.

81. Anna Tyrpa, Polska i Polacy w zwierciadle gwarowym, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” LXIV, 2017, s. 317–331.

82. Anna Tyrpa, Współczesne powieści polskie łącznikiem między dawnymi i młodszymi laty (rocznicowe przypomnienie Henryka Sienkiewicza), [w:] Dialog pokoleń 3, red. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, Warszawa 2017, s. 349–368.

83. Anna Tyrpa, Giaury, goje, gadzie i gorole – my i reszta świata, [w:] Historia języka, dialektologia i onomastyka w nowych kontekstach interpretacyjnych, red. Renata Przybylska, Maciej Rak, Agata Kwaśnicka-Janowicz, Kraków 2018, s. 209–220.

84. Anna Tyrpa, Stare i nowe słowa w świadomości mieszkańców wsi, „Poradnik Językowy”, 2019, nr 1, s. 20–32.

85. Anna Tyrpa, Etnonimy i stereotypy narodowe we wspomnieniach z I wojny światowej, „Linguistica Bidgostiana. Series Nova” IV: „45 lat bydgoskiego językoznawstwa polonistycznego”, red. Andrzej S. Dyszak, Warszawa 2019, s. 121–145.

86. Anna Tyrpa, O Profesorze Jerzym Reichanie z okazji dziewięćdziesiątych urodzin, „Język Polski”, 2019, t. XCIX, s. 107–117.

87. Anna Tyrpa, Wariantywność frazematyki w gwarach polskich, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, nr 14, s. 246–257.

88. Monika Buława, Anna Tyrpa, Leksykalne skutki moru w polszczyźnie potocznej i ludowej, „Studia Dialektologiczne” V, red. Barbara Grabka, Renata Kucharzyk, Anna Tyrpa, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2019, s. 139–149.

89. Anna Tyrpa, Jubileusz Profesora Jerzego Reichana, „Studia Dialektologiczne” V, red. Barbara Grabka, Renata Kucharzyk, Anna Tyrpa, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2019, s. 9–11.

90. Anna Tyrpa, Ku Niepodległej. Polacy i zaborcy we wspomnieniach z I wojny światowej, [w:] Dziedzictwo językowe przeszłości – w stulecie odzyskania niepodległości, red. Jolanta Klimek-Grądzka, Małgorzata Nowak, Lublin 2019, s. 163–178.

91. Anna Tyrpa, Wóz albo przewóz – studium przypadku, [w:] Słowiańska frazeologia gwarowa II, red. Maciej Rak, Valerij Mokienko, Kraków 2020, s. 247–250.

92. Anna Tyrpa, Cóż to jest prawda?, [w:] Wokół pewnego cytatu. Zbiór artykułów pod red. Katarzyny Wojan, Warszawa 2020, s. 409–413.

93. Anna Tyrpa, Frazematyka gwarowa motywowana pracą rolnika, [w:] Język zwierciadłem kultury, red. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, Warszawa 2020, s. 19–33.

94. Anna Tyrpa, Tytuły jako skrzydlate słowa, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, nr 15, 2020, s. 301–311.

95. Anna Tyrpa, Krystyna Pisarkowa – ta, która inspiruje, „LingVaria”, nr 2 (32), tom XVI, 2021, s. 203–213.

96. Anna Tyrpa, Funkcje antroponimów literackich w powieściach polskich, „Prace Językoznawcze”, nr 2, tom XXIII, 2021, s. 229–246.

97. Anna Tyrpa, Jak nazywano żony Mieszka I? Z antroponimii literackiej, „Onomastica”, tom LXV, 2021, s. 119–135.

98. Anna Tyrpa, Słownictwo z zakresu komunikacji międzyludzkiej w polskich tekstach literackich, „Slavia Meridionalis”, 21, tytuł tomu: Społeczeństwo XXI wieku – zacieranie się granic, języków i kultur/The society of the 21st centuryu – the blurring of borders, languages and cultures, red. Zbigniew Greń, Monika Kresa, Aleksandra Żurek-Huszcz, 2021, s. 1–21, https: // DOI: 10.11649/sm.2428.

99. Anna Tyrpa, Językoznawcy i inni uczeni humaniści na kartach utworów literackich, [w:] Polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją. Tom prac ofiarowanych prof. dr hab. Barbarze Falińskiej w 90. rocznicę urodzin, red. Józef Porayski-Pomsta, Katarzyna Sobolewska, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2021, s. 267–284.

100.Anna Tyrpa, Frazematyczny przyczynek do aksjolingwistyki gwarowej, [w:] Vertybės lietuvių ir lenkų kalbų pasaulėvaizdyje. Wartości w językowym obrazie świata Litwinów i Polaków. 2: Liaudiškasis, tautinis, daugiatautis ir daugia kultūris paveldas. Dziedzictwo ludowe, narodowe, wieloetniczne i wielokulturowe, red. Kristina Rutkovska, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Vilniaus Universiteto Leidykla, Vilnius, Liublinas 2021, s. 242–256.

101. Anna Tyrpa, Sacrum w pismach Krystyny Pisarkowej, [w:] Język „okrągły jak pomarańcza”… Pamięci Profesor Krystyny Pisarkowej w 90. rocznicę Jej urodzin, red. Tadeusz Szczerbowski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2021, s. 399-408.

102. Anna Tyrpa, Inkrustowanie tekstu literackiego cudzymi słowami, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej, t. VI: Artystyczny potencjał frazeologii, red. Gabriela Dziamska-Lenart, Jarosław Liberek, Krzysztof Skibski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2021, s. 115–134.

103. Anna Tyrpa, Internet w literaturze pięknej, [w:] Generacija Interneta. The Internet Generation, red. Diana Stolac, Anastazija Vlastelić, Zagreb–Rijeka: Hrvatska Sveučilišna naklada, Sveučilište u Rijeci, Filozofski Fakultet 2021, s. 240–254.

104. Anna Tyrpa, Chleb w świetle polskiej frazematyki gwarowej, „Prace Filologiczne”, 77, 2022, s. 435-450.

105. Joanna Porawska, Anna Tyrpa, Witold Truszkowski – romanista i slawista, „Romanoslavica” LV, nr 3, 2019, rok wydania tomu 2022, s. 37–49.

106. Anna Tyrpa, Dialektologia w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie, „Rocznik Ostrowski”, nr 7, 2021, s. 233–235.

107. Anna Tyrpa, Językoznawcy w służbie etnografii, w: I Międzynarodowy Kongres Etnolingwistyczny, tom 2: Obraz świata i człowieka w kulturze ludowej i narodowej, red. Ewa Białek, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2022, s. 97–107.

Tezy referatów

1. Anna Krawczyk-Tyrpa, Dzierży Pónbuczka za nogi, a diabła za rogi. Analiza porównawcza ludowej frazeologii „boskiej” i „diabelskiej”, [w:] Frazeologia a religia. Tezy referatów międzynarodowego sympozjum naukowego, Opole, 4–6 września 1996 r., red. Wojciech Chlebda, Stanisław Kochman, Opole 1996, s. 85.

2. Anna Tyrpa, Lech Zieliński, Parallels in the Semantic Development of Ethnonyms in European Languages, [w:] 4th International Congress of Dialectologists and Geolonguists. Abstracts of Scholarly Papers, Riga, July 28 – August 2, 2003, red. Agris Timuška, s. 109–110.

3. Аннa Тырпа, Этнические стереотипы в разных языках – национальные? международные? универсальные? [w:] Этнолингвистика. Ономастика. Этимология. Материалы II Международной научной конферунции, ЕкатеринЪург 8–10 сентаЪря 2012 г., часть 1, s. 56–57.

4. Aннa Тырпа, Maцeй Paк, Пoльcкaья диaлeктнaя фраземика в oнoмacиoлoгичecкoм пpeдcтaвлeнии, [w:] Славянская диалектная лексикография. Материалы конференции, ред. С. А. Мызников, О. Н. Крылова, И. В. Бакланова, Санкт-Петербург 2014, s. 159–160.

5. Anna Tyrpa, Wariantywność polskiej frazematyki gwarowej, [w:] 25-ojitarplautinė mokslinė Jono Jablonskio konferencija: Variantiškumas kalbose ir jų atmainose. Tezės / 25th International Scientific Conference of Jonas Jablonskis: Variation across languages and their varietes. Book of abstracts, Vilnius 2018, s. 57.

6. Anna Tyrpa, Językoznawcy w służbie etnografii, [w:] I Międzynarodowy Kongres Etnolingwistyczny. Etnolingwistyka – bilans dyscypliny. Stan badań, metody i postulaty badawcze. Program i tezy referatów, red. Adam Głaz, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Marta Nowosad-Bakalarczyk, Alena Rudenka, Beata Żywicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2021, s. 247–248.

Sprawozdania

1. Anna Krawczyk, Konferencja frazeologiczna (Lublin 27–28 XI 1979), „Język Polski” LX, 1980, s. 306–310.

2. Anna Krawczyk, Joanna Porawska, VI Ogólnopolska Konferencja Młodych Językoznawców w Katowicach (12–14 XI 1981), „Język Polski” LXII, 1982, s. 225–228.

3. Anna Krawczyk, Konferencje frazeologiczne, „Język Polski” LXII, 1982, s. 353–357.

4. Anna Krawczyk-Tyrpa, Przeszłość w językowym obrazie świata (Kazimierz nad Wisłą, 6–8 XI 1997), „Język Polski” LXXVIII, 1998, s. 155–158.

5. Maria Czaplicka, Anna Tyrpa, Onomastyka regionalna — konferencja w Olsztynie „Język Polski” LXXXIV, 2004, s. 143–144.

6. Monika Buława, Dorota Suchacka, A. Tyrpa, Konferencja Język IV RP, Kraków 10–11 lipca 2008 r., „Język Polski” LXXXIX, 2009, s. 383–388.

Recenzje

1. Anna Tyrpa, O polszczyźnie szlachty kowieńskiej w XIX wieku, [rec. z: Zofia Sawaniewska-Mochowa, Ze studiów nad socjolektem drobnej szlachty kowieńskiej XIX wieku (na podstawie słowników przekładowych Antoniego Juszkiewicza), Bydgoszcz 2002], „Rozmaitości Wileńskie” 2003, nr 2 (76), s. 15–16.

2. Anna Tyrpa, Mirosława Sagan-Bielawa, Dziedzictwo pozaborowe. Społeczna świadomość językowa Polaków w Drugiej Rzeczypospolitej, „Język Polski” XCV, 2015, s. 482–484.

3. Anna Tyrpa, Zboża w życiu Polaków, [„Słownik stereotypów i symboli ludowych”. Pod red. Jerzego Bartmińskiego i Stanisławy Niebrzegowskiej-Bartmińskiej. T. II, „Rośliny”. Z. 1, „Zboża”.], „Akcent” nr 2, 2018, s. 128–130.

Współredakcja prac zbiorowych

1. Feliks Czyżewski, Anna Tyrpa (red.), Tabu językowe i eufemizacja w dialektach słowiańskich, Lublin 2008.

2. Halina Kurek, Anna Tyrpa, Jadwiga Wronicz (red.), „Studia Dialektologiczne” IV, Kraków 2010.

3. Barbara Grabka, Renata Kucharzyk, Anna Tyrpa (red.), „Studia Dialektologiczne” V, Kraków 2019.

Promotorstwo doktoratów w Instytucie Języka Polskiego PAN

1. Aneta Pierścińska-Maruszewska 2008

2. Kinga Wenklar 2009

3. Emil Popławski 2012

4. Agnieszka Wełpa 2013

5. Dorota Suchacka-Pietrzak 2018

Recenzje w przewodach doktorskich

1. Artur Bracki, Uniwersytet Gdański 2003

2. Natalia Sosnowska, Katolicki Uniwersytet Lubelski 2005

3. Maciej Rak, Uniwersytet Jagielloński 2006

4. Anna Kaczan, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 2009

5. Małgorzata Herchel, Uniwersytet Jagielloński 2011

6. Jadwiga Stępnik-Szeptyńska, Uniwersytet Jagielloński 2014

7. Krzysztof Kołatka, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego 2015

8. Jan Zgrzywa, Uniwersytet Adama Mickiewicza 2016

9. Michał Łuczyński, Uniwersytet Jagielloński 2017

10. Urszula Skórka, Instytut Języka Polskiego PAN 2017

11. Anna Łucarz, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego 2018

12. Marta Hartenberger, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego 2019

13. Veronika Girininkaitė, Uniwersytet Wileński 2019

14. Maciej Mętrak, Uniwersytet Warszawski 2020

15. Irena Snukiškienė, Uniwersytet Wileński 2022

16. Katarzyna Bolęba-Bocheńska, Uniwersytet Jagielloński 2022

Recenzje w postępowaniu habilitacyjnym

1. Helena Grochola-Szczepanek, Instytut Języka Polskiego PAN 2013

2. Marzena Marczewska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 2013

3. Róża Wosiak-Śliwa, Instytut Języka Polskiego PAN 2014

4. Beata Milewska, Uniwersytet Gdański 2014

5. Lidia Przymuszała, Uniwersytet Opolski 2014

6. Marta Wójcicka, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 2014

7. Anna Mlekodaj, Uniwersytet Adama Mickiewicza 2016

8. Natalia Siudzińska, Uniwersytet Warszawski 2016

9. Joanna Szadura, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 2017

10. Renata Dźwigoł, Uniwersytet Pedagogiczny 2019

Opinie w postępowaniu habilitacyjnym

1. Jarosław Liberek, Uniwersytet Adama Mickiewicza 2013

2. Urszula Bijak, Instytut Języka Polskiego PAN 2014

3. Katarzyna Dróżdż-Łuszczek, Uniwersytet Warszawski 2014

4. Mirosława Sagan-Bielawa, Uniwersytet Jagielloński 2015

5. Iwona Nobis, Instytut Języka Polskiego PAN 2017

6. Małgorzata Iżykowska, Uniwersytet Opolski 2019

7. Iza Matusiak-Kempa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski 2020

Recenzje w postępowaniu o nadanie tytułu profesora

1. Jan Adamowski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 2014

2. Anna Zielińska, Instytut Slawistyki PAN 2015

3. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 2019

4. Kazimierz Sikora, Uniwersytet Jagielloński 2022

Członkostwo w gremiach naukowych

Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego od 1973

Polskie Towarzystwo Językoznawcze od 1976

komitet redakcyjny czasopisma „Język Polski” od 2008 (sekretarz naukowy w latach 2008–2010)

komitet redakcyjny rocznika „Socjolingwistyka” od 2010, Rada Naukowa od 2014

rada redakcyjna serii „Język a Kultura” od 2011

rada redakcyjna serii „Dialog z Tradycją” od 2014

Komitet Językoznawstwa PAN od 2015

Komisja (Sekcja) Frazeologiczna przy Komitecie Językoznawstwa PAN od 1991

Komisja (Sekcja) Etnolingwistyczna przy Komitecie Językoznawstwa PAN od 2003

Komisja (Sekcja) Dialektologiczna przy Komitecie Językoznawstwa PAN od 2008 (od 2015 przewodnicząca)

Sekcja (Komisja) Onomastyczna przy Komitecie Językoznawstwa PAN od 2015

Komisja Językoznawstwa przy Krakowskim Oddziale PAN od 2011 (od 2015 wiceprzewodnicząca)

Komisja Socjolingwistyczna przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów od 2011

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze od 2014

Rada ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego od 2017

Ikona z ludzikiem do otwierania panelu kontrolnego WCAG
Aa+
Aa-
Ikona kontrastu
Ikona linku
Ikona skali szarości
Ikona zmiany na czytelne czcionki
Ikona resetu ustawień WCAG